Beide ogen samen zien meer en sneller dan twee apart

Door: Murk Schaafsma In december promoveerde de Deepmala Mazumdar op haar proefschrift: “Reactiviteit van het gezichtsveld bij Glaucoom: Een eye-tracking benadering”. Het was een mooie samenwerking tussen het Erasmus MC en het Sankara Nethralaya Eye hospital in Chennai, India. De promotie was dan ook digitaal met hoogleraren uit Australië, Noorwegen en uiteraard Nederland en India in de promotiecommissie. Deepmala, optometrist van opleiding, heeft onderzocht of gezichtsveldonderzoek kan worden gedaan op basis van het onderzoek naar de oogbewegingen met een eyetracker. De meting met eyetracking vinden patiënten over het algemeen prettiger dan die met de standaard witte bol (de HFA) omdat je niet op een knop hoeft te drukken. De eyetracker meet automatisch of je naar het lichtje kijkt en hoe snel je reageert.

Reactietijd

Deze reactietijd blijkt een nieuwe maat te zijn in glaucoomonderzoek. Deepmala heeft niet alleen aangetoond dat het gezichtsveld eenvoudig kan worden bepaald met eyetracking, ook is met haar onderzoek voor het eerst bewezen dat bij glaucoompatiënten de reactietijd langer is dan bij gezonde leeftijdsgenoten. Hoe snel je reageert op het lichtje, blijkt bovendien erop te kunnen wijzen dat op het betreffende punt zich eventueel glaucoom aan het ontwikkelen is, wat nog niet op een andere manier is aan te tonen. Wel is hier nog verder onderzoek naar nodig.

Twee ogen tegelijk

Een voordeel van eyetracking is dat je eenvoudig een meting kunt doen met twee ogen tegelijk (binoculair). En dat is meteen nog een bijzonder resultaat van het onderzoek: als je een binoculaire meting doet zie je enkele punten meer en is de reactietijd korter dan je op basis van de metingen per oog zou zeggen. Omdat we nu eenmaal met twee ogen kijken toont zo’n binoculaire meting veel beter wat je met jouw glaucoom ervaart in het dagelijks leven. Om erachter te komen of een binoculaire meting met eyetracking ook inzicht kan geven in de mate van glaucoom is nog vervolgonderzoek nodig.

Veelbelovend

Eyetracking kan een veelbelovende test zijn voor de screening op glaucoom. Dit omdat eyetracking uitgevoerd kan worden met relatief goedkope apparatuur en minder belastend en daardoor plezieriger is om te doen. Bovendien hoeft het onderzoek niet door speciaal opgeleid personeel uitgevoerd te worden. Komt de optimale gezichtsveldmeting en een eenvoudig screeningstest op glaucoom dan nu toch in zicht? Misschien wel. Een hoopvolle gedachte daarbij is dat het aantal publicaties over eyetracking blijft toenemen en momenteel nog twee promoties op dit gebied bij het Erasmus MC in voorbereiding zijn.

Over het onderzoek

Het project werd voor een groot deel gefinancierd door ZonMW in het kader van klinische zorg financieel toegankelijk maken voor landen in ontwikkeling. Mooi is dat ook het Glaucoomfonds en het Oogfonds aan het project hebben bijgedragen, vooral omdat dit internationaal belangrijke onderzoek niet alleen van grote betekenis kan zijn voor de Indiase bevolking, maar ook voor ons eigen land.

Meer informatie

• Kijk de promotie terug via Youtube.
• Download het proefschrift.
• Meer over eyetracking voor gezichtsveldonderzoek leest u in OOG-Glaucoom 2021/2 en OOG-Glauoom 2021/3. OOG-Glaucoom is het magazine voor leden van Oogvereniging Glaucoom (Word lid van de Oogvereniging!).
• Het ziekenhuis waar het onderzoek heeft plaatsgevonden.