Tekst grootte

Kunstmatige intelligentie biedt kansen

Digiwijs
Nieuws
Geplaatst op: 5 oktober 2023 een futuristische zelfrijdende auto

Kunstmatige Intelligentie (Artificial Intelligence, afgekort AI) heeft de potentie om het leven van mensen met een visuele beperking ingrijpend te verbeteren. Wat kan AI voor je doen en wat zijn de risico’s?

Door: Joost Rongen

Beeldherkenning

Een van de voordelen van AI is de ontwikkeling van slimme beeldherkenningstechnologieën. Door gebruik te maken van AI-algoritmen kunnen camera’s en smartphones objecten, mensen, en zelfs omgevingen herkennen en beschrijven met gesproken tekst. Dit stelt mensen met een visuele beperking in staat om de omgeving beter te begrijpen en makkelijker te navigeren.

OCR

AI biedt ook mogelijkheden op het gebied van leesondersteuning. Optische tekenherkenning (OCR) gecombineerd met spraaksynthese stelt blinden en slechtzienden in staat om gedrukte tekst om te zetten in spraak. Hierdoor kunnen boeken, tijdschriften en andere documenten toegankelijk gemaakt worden, zonder gebruik van braille of andere traditionele methoden.

Mobiliteit

Ook op mobiliteitsgebied kan AI een grote bijdrage leveren. Door het combineren van locatiegegevens, kaartinformatie en spraak kunnen mensen met een visuele beperking zich zelfverzekerder bewegen in hun omgevingen en het openbaar vervoer. Zelfstandig wandelen in het bos is zelfs al mogelijk met AI. Deze ontwikkelingen dragen bij aan het gevoel van onafhankelijkheid en maken meedoen in de samenleving makkelijker.

Gezichtsherkenning

AI kan ook helpen om gezichten te herkennen. Dit is van onschatbare waarde in sociale situaties.

Onderwijs

In het onderwijs kunnen AI-ondersteunde tools de leerstof toegankelijker maken. Teksten kunnen worden omgezet in audio, lastige begrippen en ontwerpen kunnen worden uitgelegd met behulp van spraak en online cursussen kunnen toegankelijk worden gemaakt.

Uitdagingen en risico’s

Het is belangrijk om te melden dat er naast voordelen ook uitdagingen en beperkingen zijn, zoals de nauwkeurigheid van beeldherkenning en de toegankelijkheid van AI-toepassingen op verschillende apparaten en platforms.

Zoals bij elk technologisch hulpmiddel zijn er ook risico’s verbonden aan het gebruik van kunstmatige intelligentie: sommige AI-toepassingen, zoals spraakgestuurde assistenten, verzamelen en verwerken persoonlijke gegevens. Het kan zijn dat deze gegevens onvoldoende worden beschermd waardoor je privacy minder goed gewaarborgd is.

Verder zijn AI-systemen niet altijd 100% nauwkeurig. Als een AI-systeem verkeerd begrijpt wat je vraagt, kan dit ernstige gevolgen hebben wanneer het gaat om medische of financiële informatie.

Hoewel AI kan helpen bij het vergroten van de onafhankelijkheid van mensen met een visuele beperking, kan te veel afhankelijkheid van technologie leiden tot verminderde vaardigheden om andere methoden te gebruiken om taken uit te voeren. Dit kan een probleem worden als technologie faalt of niet beschikbaar is.

Hoewel AI-systemen bedoeld zijn om toegankelijkheid te vergroten, kunnen ze soms nieuwe problemen creëren. Bijvoorbeeld wanneer iemand met een visuele beperking afhankelijk is van een AI-gebaseerde app, en deze app na een update niet langer toegankelijk is.

AI-systemen kunnen inherente vooroordelen bevatten als gevolg van de gegevens waarop ze zijn getraind. Dit kan leiden tot discriminerende resultaten.

Tot slot

Om de risico’s van AI te minimaliseren, is het essentieel om zorgvuldig uit te zoeken welke AI-technologieën worden gebruikt en te blijven streven naar inclusieve en toegankelijke ontwikkeling van deze technologieën.