Door: Marijke Osinga
“Het ergste van blind zijn vind ik, dat ik de regie over mijn leven voor een groot deel kwijtgeraakt ben, en dat ik in vele zaken zo afhankelijk geworden ben van anderen", antwoordt Gerard als ik hem tijdens een gesprek, dat ik begin november met hem in zijn woonplaats Bentveld mocht voeren, ernaar vraag.
‘Die is lekker zacht.’
Marja, zijn vrouw, heeft mij opgehaald bij station Heemstede. Gerard houdt in de hal van zijn huis zijn handen voor zich uitgestoken zodat ik zijn hand kan pakken en hem de hand kan schudden. Voorzichtig neemt hij mijn jas aan. "Die is lekker zacht." merkt hij op.
Zijn vrouw vertelt hem dat ik aan de eettafel ben gaan zitten en niet in de salon. Ze laat ons alleen en gaat meteen weg om op de baby van haar dochter te gaan passen.
Gerard tast naar zijn stoel en komt naast me zitten. "Ik zie alleen nog licht en donker, dus geen silhouetten meer. Ik ben bang straks helemaal niets meer te kunnen zien. Dan wordt het voor mij veel lastiger om mijn weg in het huis en in de omgeving te kunnen vinden. Ik oriënteer me nu nog op het lichtschijnsel dat ik door de ramen zie en op het geluid van de radio of TV.”
‘Die gaan vanzelf wel weg’
Gerard heeft in de herfst van 2013 samen met zijn vrouw een reis door Vietnam gemaakt. Kort daarna kreeg hij problemen met zijn zicht. Een oogarts, die hij raadpleegde, oordeelde: "Niets aan de hand. U hebt alleen wat zwevende flintertjes in uw ogen. Die gaan vanzelf wel weg."
Gerards zicht werd er niet beter op. Daarom consulteerde hij een tweede oogarts. Deze vroeg hem, na hem onderzocht te hebben, zijn vrouw uit de wachtkamer te halen. "U hebt een probleem met uw oogzenuwen. Die zijn ernstig beschadigd." Was zijn conclusie.
De oorzaak was niet duidelijk. Het zou het gevolg van een muggenbeet in Vietnam kunnen zijn geweest, waardoor hij besmet zou zijn geraakt met het Dengue-virus. Een bezoek aan het VU Medical Center, waarbij Gerard bij wijze van spreken binnenste buiten werd gekeerd, gaf geen uitsluitsel.
Later heeft hij een oogarts in het Oogziekenhuis Rotterdam, die gespecialiseerd is in aandoeningen van de oogzenuwen, bezocht met de vraag of deze in staat zou zijn om zijn oogzenuwen te repareren.
Deze constateerde na bloedonderzoek dat Gerard een defect in zijn DNA had. Dat zou ook de reden hebben kunnen zijn geweest dat zijn visus zo sterk achteruit was gegaan.
Hij kreeg het advies zijn zus en haar dochter te waarschuwen. Dit defect kan namelijk door de vrouw aan haar kinderen worden doorgegeven. Mogelijk zou zijn zus zelf met de aandoening van Gerard behept kunnen zijn of zelf drager kunnen zijn en zou haar dochter op haar beurt drager van de aandoening kunnen zijn. De oogarts meldde hem verder dat de oogzenuw de enige zenuw in het lichaam is die zich niet door het lichaam laat regenereren.
Intensief contact
Gerard heeft tot zijn 71e jaar gewerkt. Hij studeerde voedingsmiddelentechnologie in Wageningen en kreeg na zijn studie een baan bij Coca-Cola. Vele jaren heeft hij voor dit bedrijf in Amerika, Engeland en Duitsland gewerkt. Na 17 jaar verloor hij zijn baan ten gevolge van een reorganisatie. Zijn eerste gedachte was “Hoe moet het nu verder?”. Toch is alles weer goed gekomen. Gerard kreeg een korte opdracht van de United Nations Industrial Development Organisation (UNIDO) om de Chinezen aan het Food Institute in Beijing te onderrichten in de beginselen van de frisdrankentechnologie. Daarna keerde hij naar Duitsland terug om bij een groot Duits vruchtensappenbedrijf te gaan werken. In 1996 vestigde Gerard zich definitief weer in Nederland om daar zijn eigen adviesbureau voor de voedingsmiddelenindustrie op te zetten. Zo gaf hij in heel Europa leergangen over de toepassing van zogenaamde functionele ingrediënten in vruchtendranken. "Stel iemand kan niet tegen melkproducten, dan kun je calcium aan vruchtensappen toevoegen. Calcium is dan het functionele ingrediënt." legt hij uit.
Met veel mensen die hij tijdens zijn privé en werkzame leven heeft leren kennen, heeft hij altijd intensief contact onderhouden. "Ik heb gisteren nog gefacetimed met een oude vriend in Amerika. Die ken ik al bijna 50 jaar", zegt hij, en even later: " Ik heb het altijd belangrijk gevonden mijn vriendschappen te onderhouden. Daar profiteer ik nu van."
Super goede zorg
"Ik heb nu een redelijk vol leven, mede dankzij de super goede zorg door mijn vrouw Marja", vertelt Gerard. Ten minste elke tweede dag gaat hij wandelen met verschillende vrienden. Verder heeft hij twee tandemmaten met wie hij regelmatig een toer door de Kennemer Duinen maakt. “Met mijn wandelvrienden praat ik vrijwel nooit over mijn blindheid. Dat vinden mensen niet zo prettig. Met slecht nieuws kunnen sommige mensen niet zo goed omgaan.”
"Daarnaast zit ik elke dag in ieder geval twintig minuten op de hometrainer. Ook ga ik met Marja naar fitness. Met mijn conditie is niets aan de hand."
Ajax en de saxofoon
Sportwedstrijden bezoeken was een geliefde bezigheid van Gerard. "Ik ga nog wel af en toe met mijn dochter naar Ajax. Ze kan als mijn begeleider gratis mee. Van Ajax krijg ik een koptelefoon waarmee ik een live commentaar van de wedstrijd kan beluisteren. Ik vind het zo jammer dat ik zelf de spelers niet meer kan zien, en dat ik de wedstrijden niet meer zoals vroeger kan volgen."
Gerard blijft goed op de hoogte van het wereldgebeuren en natuurlijk de sport via diverse kranten die hij op zijn iPhone kan downloaden. Niet alleen sportberichten trouwens. Ik lees ook veel andere berichten en naast de genoemde kranten nog het maandblad Quest."
In muziek kan Gerard zich helemaal verliezen. "Muziek maakt me gelukkig.", vertelt hij. Klassieke muziek, maar ook jazz. Hij houdt vooral van de saxofoon. Hij probeert de sounds van de verschillende saxofonisten te herkennen. "Ik heb heel veel CD's op mijn iPod staan."
Op zondagochtend bezoekt hij soms samen met zijn vrouw een concert in het Concertgebouw. Met zijn dochter gaat hij wel naar het Bimhuis, dat in Nederland de tempel van de jazzmuziek is. "We gaan dan van tevoren gezellig een hapje eten. Kort geleden was ik met vier jonge dames op stap" glundert Gerard.
A tough cookie
Gerard gaat eenmaal per jaar met zijn vrouw, zijn zus en zijn zwager op vakantie. "Ik vind het jammer dat ik dat zelf niet meer kan plannen", zegt hij en over de invulling van zijn vakantie: "ik neem voldoende boeken in gesproken vorm op mijn iPhone mee”, en "Goed eten vind ik tijdens de vakantie erg belangrijk".
Met goede vrienden is hij onlangs een weekeind naar een wijncursus in Duitsland geweest. Een muziekfestival in Engeland met dezelfde vrienden ligt voor hem nog in het verschiet. Gerard troost zichzelf met de gedachte dat veel mensen het slechter hebben getroffen dan hij. Hij zegt over zichzelf: "Ik ben a tough cookie".
Als de taxichauffeur aanbelt om mij weer naar het station te brengen, kijken we allebei enigszins verstoord op. We zijn nog lang niet uitgepraat.
Over Marijke Osinga
Marijke Osinga is jurist. Daarnaast schrijft ze verhalen en houdt ze interviews. Dit laatste doet ze omdat ze graag iets wil doen aan de beeldvorming van mensen met een beperking. Zelf is ze slechtziend en linkszijdig spastisch. Ze heeft een zoon van 16 met wie ze samen in een appartement woont. Bij de Oogvereniging maakt ze deel uit van de ledenraad.
