Lezingen over glaucoom op NOG Congres 2024

Artikel door Murk Schaafsma

Genetica

Er wordt in verschillende centra onderzoek gedaan naar de genetica rond glaucoom. Zijn er mogelijkheden om via een DNA-test te bepalen of iemand glaucoom gaat ontwikkelen? En zo ja, hoe snel en hoe ernstig de glaucoom waarschijnlijk zal worden? Uit de verschillende presentaties blijkt dat er een voorspellend vermogen uit zou kunnen gaan van een DNA-test voor patiënten met een groot risico om glaucoom te krijgen. Hiermee kan dan goed worden geselecteerd wie er intensief moet worden gecontroleerd en wie minder.

Alleen de kosten zijn nog een behoorlijk struikelblok. Daarnaast zijn de onderzoeken gedaan binnen een ‘witte’ populatie. De uitkomsten zijn dus vooral in grote steden met een multiculturele samenstelling niet meteen bruikbaar. Samengevat: er moet nog veel onderzoek worden gedaan voordat er een DNA-test wordt gedaan bij iedereen die voor het eerst de diagnose glaucoom krijgt.

Behandeling

In Maastricht is uitgebreid onderzoek gedaan naar nieuwere operatieve behandelingen, gecombineerd met een staaroperatie:

• Eximer Laser Therapie: een nieuwe vorm van laserbehandeling
• De MINIject: een nieuw MIG (Minimale Invasieve Glaucoom Chirurgie):

Beide technieken geven goede resultaten. Maar meer onderzoek is nog wel nodig, zoals een langere follow-up. Er wordt geadviseerd deze technieken niet te gebruiken bij patiënten met maar één druppel.

Medicijnen

Na lange tijd is er weer een nieuw medicijn geïntroduceerd: de druppel Netarsudil. Het geeft een goede drukverlaging door de uitstroom van het kamerwater te verhogen. Het wordt niet geadviseerd voor ‘normale’ behandeling, omdat er vaak nogal behoorlijke bijwerkingen zijn. Het wordt daarom alleen in speciale gevallen geadviseerd, bijvoorbeeld als iemand geen bètablokkers kan gebruiken.

Voeding

Zoals al in OOG Glaucoom beschreven is, zou bepaalde voeding een positief effect hebben op het verloop van glaucoom. In het ErasmusMC wordt hier uitgebreid onderzoek naar gedaan. Zo zouden bijvoorbeeld groene bladgroentes (spinazie en kool) en flavonoïden (bessen, thee, donkere chocolade) een positief effect hebben. Ook de vitamines A, C en B3 zouden effectief zijn. Het macula-dieet had echter geen effect. En cafeïne heeft een positief effect als je een duidelijk genetisch risico hebt op verhoogde oogdruk door drukdaling. Heb je echter een groot genetisch risico op glaucoom, zonder drukverhoging, dan heeft cafeïne juist weer een negatief effect.

Er zijn op dit moment nog geen uitgebreide goede studies die een duidelijk antwoord geven op de vraag wat je zelf precies moet eten of drinken om glaucoom positief te beïnvloeden. Hopelijk komen die in de toekomst. Maar de conclusie was: er is nog veel te doen en ‘baat het niet dan schaadt het niet’.

• Meer weten over voeding en glaucoom? Bekijk de webinar.

Kwaliteit van leven

Bij een onderzoek naar de kwaliteit van leven blijkt er eigenlijk geen verschil te zijn tussen mensen met een Baerveldt-implantaat en die met een trabeculectomie (het ‘luikje’). Wel was er in beide groepen een duidelijke vermindering van kwaliteit van leven, die het sterkst was in het eerste jaar na operatie.

De groep met een trabeculectomie gebruikten wel minder druppels. Zelfs een aantal jaren na de operatie. Er kwam alleen niet uit het onderzoek dat dat verschil maakte in de kwaliteit van leven. Misschien moet de gebruikte standaard vragenlijst voor oogaandoeningen daarom wel worden aangepast voor glaucoompatiënten.