Ontwikkelen van wiskundige concepten voor braillelezers

Annemiek van Leendert: “Als ik aan mijn middelbare schoolperiode terugdenk, denk ik vooral aan de uren dat ik achter de keukentafel zat om wiskundesommen uit te werken. Ik pakte er van alles bij: gekleurde potloden, vouwblaadjes, ruitjespapier, kubusjes, enz. Ik was daardoor in staat om heel creatief naar oplossingen te zoeken. Ik ben ervan overtuigd dat ik door het kunnen spelen met wiskunde, op mijn eigen manier en in mijn eigen tempo, zoveel plezier in dit vak heb en ook goede resultaten behaal(de). Nu zal niet elke leerling zo’n manier van werken prettig vinden, maar het kunnen uitwerken op een kladblaadje, met pen en papier of met concrete modellen, helpt beslist bij het leren van wiskunde. Dat is (nog) erg lastig voor braillelezers. Zij kunnen niet echt kladderen.

Dat is niet het enige probleem waar zij tegenaan lopen. Het is, wanneer je op de tast leest, heel lastig om een overzicht over een formule of vergelijking te krijgen. Ook de communicatie over wiskundige problemen is lastig omdat de braillelezer een andere notatie gebruikt dan haar goedziende klasgenoten en docenten. De docenten voelen zich vaak handelingsverlegen omdat ze niet weten hoe ze de braillelezer goed kunnen helpen bij wiskunde. Ze hebben vaak ook te weinig tijd om zich er goed in te kunnen verdiepen.

Onderzoek

In maart zijn we gestart met het onderzoek ‘A haptic framework for teaching mathematical equations to Braille readers’. We ontwikkelen concreet materiaal dat de braillelezers helpt om te spelen met en na te denken over wiskundige concepten. Denk bijvoorbeeld aan tegeltjes voor het modelleren van wiskundige vergelijkingen. Bovendien passen we de braille-wiskundenotatie aan waardoor het voor de braillelezers gemakkelijker wordt om overzicht over vergelijkingen te krijgen. We ontwerpen bij alle nieuwe hulpmiddelen geschikt lesmateriaal met uitgebreide handleiding voor de docent. Het lesmateriaal zal ook toegankelijk zijn voor leerlingen die geen braille gebruiken. Dat bevordert de inclusie van de braillelezer.”

Het onderzoek wordt gefinancierd door ZonMW. Annemiek van Leendert werkt in dit onderzoek samen met Johan Pel (Associate Professor, Erasmus MC) en Peter Bremen (Erasmus MC, afd. neurowetenschappen), Michiel Doorman (Freudenthal instituut, Universiteit Utrecht), ervaringsdeskundigen, een ervaringsdeskundige (Erasmus Universiteit) en professionals van Visio en Bartiméus. Wil je meer weten over dit onderzoek dan kun je contact opnemen met annemiekvanleendert@visio.org.