Verslag intervisiebijeenkomst voor ervaringsdeskundigen 19 maart 2024

Ervaringsdeskundigen die ingezet worden binnen Kennis over Zien krijgen de mogelijkheid getraind te worden door PGOsupport. Tijdens de training leer je o.a. te praten namens de achterban, samenwerken met een onderzoeksteam en communicatiestijlen. Uit evaluatiegesprekken is gebleken dat ervaringsdeskundigen behoefte hebben aan intervisiebijeenkomsten, waarbij ervaringen tussen ervaringsdeskundigen uitgewisseld kunnen worden. Op 19 maart 2024 is daarom een eerste intervisie bijeenkomst georganiseerd in samenwerking met PGOsupport.

Hoe gaat de samenwerking met de onderzoeker? Word je serieus genomen in je rol als ervaringsdeskundige? Wat gaat er goed? Loop je ergens tegen aan? Hoe los je dat op? Heb je tips voor anderen? Deze bijeenkomst was speciaal voor ervaringsdeskundigen die én de PGOsupport training gevolgd hebben én wel eens betrokken zijn geweest bij een onderzoek of project binnen Kennis over Zien.

Ochtendprogramma

Na een kort namenrondje zijn de deelnemers in groepjes uiteengegaan om te bespreken hoe zij sinds de vorige cursusdag aan de slag zjin gegaan met participatie.

Daarna werden een aantal dingen uit de training herhaald: de mogelijke rollen die je kan hebben als ervaringsdeskundige en hoe praat je nu namens de achterban.

• Onderzoekers zijn soms ook onervaren of onzeker. Je kan hen als ervaringsdeskundige ook op weg helpen.
• Veel één op één contact met anderen is van belang om meer dan één stem in te kunnen brengen tijdens een bijeenkomst.
• Waardering voor ervaringsdeskundigen is erg belangrijk. Het gaat hier niet enkel om een vergoeding in geld of cadeaubonnen, maar ook kleine dingen, zoals even checken tijdens de pauze of het nog gaat. Vragen of iemand lunch wil, of opgehaald wil worden van het busstation. Of iemand achteraf bedanken voor zijn of haar bijdrage en een terugkoppeling geven van resultaten.

Op basis van input van de ervaringsdeskundigen voorafgaand aan de intervisiebijeenkomst zijn vervolgens vier specifieke onderwerpen uitgekozen om in twee groepen te bespreken.

• Hoe representeer je de achterban? En wat als iemand blijft hangen in zijn of haar eigen ervaring?
• Hoe ga je om met verschillende meningen? Dit kan ook een mening zijn van de andere betrokken ervaringsdeskundige.
• Hoe neem je ruimte in om je punt te maken? Hoe presenteer je jezelf?
• Hoe maak je voorafgaand afspraken met een onderzoeker?

Randvoorwaarden creëren: de onderzoekers weten niet hoe het is om slechtziend te zijn. Dus je kan niet van hen verwachten dat zij weten wat jij nodig hebt als ervaringsdeskundige. Het is dus belangrijk dit voorafgaand te bespreken en communiceren.

Middagprogramma

In de middag sloten drie onderzoekers aan om te vertellen over hun onderzoek, (tussentijdse) resultaten en samenwerking met ervaringsdeskundigen. Alle onderzoekers zijn betrokken bij Kennis Over Zien én hebben zelf recent de training bij PGOsupport gevolgd. Zij hebben allen ervaring met het inzetten van ervaringsdeskundigen, maar wel in een andere rol:

• Mijkje Worm (Bartiméus): ervaringsdeskundigen betrokken bij het opstellen kennisagenda Doofblind
• Jan Koopman (Visio): ervaringsdeskundigen betrokken bij focusgroepen (incidenteel) en onderzoek (structureel)
• Marjolein Onnink (RCS): ervaringsdeskundigen betrokken binnen een expertisegroep

Alle onderzoekers hadden, na een korte introductie van henzelf en hun onderzoek, de mogelijkheid een dilemma voor te leggen aan de groep ervaringsdeskundigen. De ervaringsdeskundigen konden hier hun input op geven:

1. Mijkje: onze expertisegroep is een samenwerking tussen onderzoekers vanuit Bartiméus en Visio, kennismedewerkers én ervaringsdeskundigen. Hoe geef je nu vorm aan een dergelijke grote groep. Waar start je?

   • Ervaringsdeskundige wil weten wat er van mij (als onderzoeker) verwacht wordt. Ervaringsdeskundige verwacht daar te horen wat zijn/haar rol gaat zijn
   • Ervaringsdeskundige wil niet weten wat er in het verleden allemaal heeft gespeeld wat betreft samenwerkingspartners: het gaat om het nu: daar wil de ervaringsdeskundige zijn energie voor gebruiken!
   • Ervaringsdeskundige wil graag verantwoordelijkheid dragen
   • Ga uit van de eigen kracht van projectgroepleden en vul elkaar aan
   • Bij het inzetten van ervaringsdeskundigen kan je ook selecteren op mix: bekend met Visio, Bartiméus of RCS
   • Als je ervaringsdeskundige tekort komt kan persoonlijk benaderen goed helpen

2. Marjolein: piek-dal belasting. Hoe zorg je ervoor dat een ervaringsdeskundige niet overvraagd wordt?

• • Misschien niet alle versies van een document langs de ervaringsdeskundige, maar alleen een deel van de versies
  • Knip het document in stukken, zodat de ervaringsdeskundige niet de draad kwijtraakt in een lang document
  • Je kunt onderdelen van de tekst verdelen tussen meerdere ervaringsdeskundigen
  • Je kunt arceren waar de ervaringsdeskundige op moet reageren

3. Jan: is het voor ervaringsdeskundigen wel interessant om betrokken te zijn bij onderzoeken die als eindgebruiker een andere doelgroep heeft, zoals ergotherapeuten?

• • Zeker, een ervaringsdeskundige kan meedenken om de juiste vragen naar boven te krijgen
  • Ervaringsdeskundige kan meedenken vooraf, maar ook achteraf testen

Vervolgens zijn nog twee dilemma’s besproken:

4. Online of fysiek bijeenkomen?

   • Dit ligt aan meerdere factoren, zoals de duur van het overleg, het onderwerp en het aantal deelnemers. Bij veel deelnemers kan het lastig zijn het gesprek te volgen online. Mensen worden vaak stil. Je moet dan specifiek mensen de beurt geven en aan het woord laten.

• • • Als je iets wilt laten zien/voelen = fysiek
    • Hele lange vergadering = fysiek
    • Korte bespreking van 0,5 tot 1 uur = online
    • Discussie = fysiek
    • Mededelen/vertellen van lopende zaken = online
  • Voor een eerste kennismakingsgesprek wordt de voorkeur gegeven aan een fysieke bijeenkomst. Zeker als de ervaringsdeskundige(n) voor langere tijd betrokken is/zijn.
  • Beide kosten op hun eigen manier veel energie voor de ervaringsdeskundige. Fysiek zorgt voor reistijd en online is het lastig om het gesprek goed te volgen, zeker als er veel deelnemers zijn.
  • Tip voor online: kleine(re) groepjes
  • Saxion heeft een video gemaakt met tips over online vergaderen: Inclusief online vergaderen | Hogeschool Saxion

5. Hoe voorkom je dat altijd dezelfde ervaringsdeskundigen worden ingezet? Is dat überhaupt een probleem?

• • Het zou mooi zijn om meerdere, verschillende ervaringsdeskundigen in te zetten, zodat je als onderzoeker een breder perspectief krijgt.
  • Als ervaringsdeskundige zou je een breed perspectief moeten kunnen inbrengen, maar dat gebeurt helaas niet altijd.

Afsluiting

Eind van de middag was er de mogelijkheid om te sparren en tips uit te wisselen over de samenwerking. Bijvoorbeeld hoe je dingen bespreekbaar kan maken die je niet durft te vragen.