Zelfstandig belastingaangifte doen als je slechtziend of blind bent
Geplaatst op: 19 maart 2025De jaarlijkse belastingaangifte doen, het is voor veel Nederlanders een belangrijk moment. En soms ook spannend als jouw situatie het afgelopen jaar is veranderd. Bijvoorbeeld omdat je een nieuwe woning hebt gekocht, met pensioen ging of hogere zorgkosten had.
Is de belastingaangifte extra ingewikkeld of spannend voor mensen met een visuele beperking? Lukt dit zonder hulp eigenlijk wel? Of heb je, als je slechtziend of blind bent, hierbij de nodige problemen?
Ralf Habets (44) uit Sittard en Bonnie de Heij (47) uit Gouda zijn beiden maatschappelijk blind, zij hebben een zicht van minder dan 5%. Zij vertellen over hun ervaringen met de aangifte. Daarbij put Ralf graag uit zijn kennis en ervaring als medewerker preventieve zorg bij Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen.
Foto's Ralf Habets: © Ilse Leijtens
Foto's Bonnie de Heij: © Ton van Vliet
Gebruik OCR-software (Optical Character Recognition)
De voorbereidingen van Ralf en Bonnie voor hun jaarlijkse belastingaangifte zijn zorgvuldig en grondig. “Vooraf maak ik een overall document met alle gegevens voor de aangifte. De OCR-software kan de inhoud van pdf-documenten omzetten naar een versie, die leesbaar is met braille- en spraaksoftware. Bij mij versprongen de kolommen soms, de cijfers over je hypotheek stonden dan niet in de juiste kolom. Daardoor moet je interpreteren wat er staat. Deze toegankelijkheid van aangeleverde informatie mag nog verbeteren. Gelukkig keek mijn vader mee voor een check”, vertelt Ralf.
Toegankelijkheid met hulpsoftware
Deze ervaring herkende ook Bonnie tijdens haar aangifte. “De huidige aangiftesoftware vind ik met screenvoorlezers voor 80% toegankelijk. Mijn ideaalbeeld is natuurlijk dat je als blind persoon met de software heel gemakkelijk door je aangifte rolt. Dit jaar kwam ik op de app op mijn tablet met het doorvegen niet altijd uit bij de juiste knop. Met mijn vinger moest ik dan zoeken naar de exacte gegevens. Je veegt bij gebruik van Voiceover van links naar rechts, van zin naar zin, van knop naar knop. Dat zou eigenlijk nog vloeiender moeten gaan. Toch was ik in een half uurtje klaar met mijn aangifte”, legt Bonnie uit.
Aangifteformulier voor iedereen
Zowel Bonnie als Ralf spreken vol overgave en betrokkenheid hoe de overheid, en in dit geval, de Belastingdienst de toegankelijkheid voor slechtziende en blinde mensen kan vergroten. “Bij het bouwen van je software moet toegankelijkheid in je DNA zitten. Het uitgangspunt is om toegankelijk te zijn voor brede groepen met een aandoening. Digitale toegankelijkheid is net zo belangrijk voor mensen met een motorische, auditieve of verstandelijke beperking of voor mensen die laaggeletterd zijn. Denk vanuit een breder perspectief”, deelt Bonnie haar wens voor het streven naar een steeds inclusievere samenleving.
Ralf kan zich hier volledig in vinden. “Maak een aangifteformulier dat toegankelijk is voor 11 miljoen Nederlanders, dus voor iedere belastingplichtige. Waarom zou je in een inclusieve samenleving een apart formulier willen hebben voor slechtziende of blinde personen”, vraagt hij zich hardop af.
Zelfredzaamheid en blijven meedoen
Voor het verbeteren van de toegankelijkheid koppelt Ralf graag zijn eigen levenservaring aan de dagelijkse uitdagingen in zijn werk. Bij Koninklijke Visio kunnen mensen die slechtziend of blind zijn met hun vragen terecht over bijvoorbeeld hun revalidatie, onderwijs of woonvorm. “We stellen, net als de Oogvereniging en Bartiméus, zelfredzaamheid van mensen voorop. Wat kan wél, ondanks je visuele beperking.” Bij Koninklijke Visio is hij daar dagelijks mee bezig. “Dat begint met een persoonlijke en passende aanpak voor de cliënt en zijn of haar omgeving, waarbij mensen zelf regie kunnen houden over hun leven. Daar hoort óók bij dat je zelfstandig belastingaangifte kunt doen. Ik denk dat nu nog te veel mensen met een aandoening de blauwe envelop dicht laten of zich schamen om hulp te vragen. Door het verbeteren van de toegankelijkheid van overheidsplatformen zorgen we ervoor dat hele brede groepen in de samenleving aangehaakt blijven, en blijven meedoen. Daar ligt dus ook een uitdaging voor de Belastingdienst”, besluit Ralf.
Doorvoeren aanpassingen Belastingdienst
“We zijn ons ervan bewust dat de online aangifteformulieren helaas nog niet volledig digitaal toegankelijk zijn voor gebruikers van hulpsoftware of toetsenbord”, licht Roeland Sorber toe. Hij is adviseur Digitale toegankelijkheid bij de Belastingdienst. “De ontwikkelde oplossing kost tijd door de complexiteit van het ICT-landschap, waaraan veel eisen worden gesteld. We verwachten in de loop van 2025 aanpassingen te kunnen doorvoeren, die mensen voor de volgende belastingaangifte kunnen gebruiken.”
Heb je hulp nodig bij het invullen van de jaarlijkse belastingaangifte?
Hiervoor kun je terecht bij een belastingkantoor bij jou in de buurt. Maak hiervoor een afspraak op belastingdienst.nl/langskomen. Of telefonisch door te bellen met de BelastingTelefoon via:
0800 0543